آشنایی با شورای کتاب کودک

آشنایی با شورای کتاب کودک

فرهنگ > ادبیات - همشهری آنلاین:
شورای کتاب کودک سازمانی فرهنگی - پژوهشی، غیردولتی و غیرانتفاعی است که در سال ۱۳۴۱ تأسیس شده است

این سازمان در حوزۀ ادبیات کودک و نوجوان فعالیت می‌کند و اعضاء آن نیروهای داوطلب هستند. شورا حدود 700 عضو (رسمی و وابسته) دارد و هزینه‌های خود را از راه حق عضویت، حمایت‌های مردمی، اجرای پروژه‌های فرهنگی و حق‌التألیف فرهنگنامه به دست می‌آورد.

شورا زیر نظر هیئت مدیره‌ای که در مجمع عمومی انتخاب می‌شود با اهداف زیر فعالیت می‌کند:

• کمک به شکوفایی ادبیات اصیل ایرانی برای کودکان و نوجوانان

• کمک به اعتلای کیفی و کمی منابع ادبی و اطلاعاتی کودکان و نوجوانان

• کمک به دسترسی هر چه بیشتر کودکان ایرانی به کتاب و انواع منابع ادبی و اطلاعاتی

• تشویق و حمایت پدیدآورندگان و ناشران ایرانی جهت خلق آثار با ارزش ادبی و و اطلاعاتی

• توانمندسازی و ارتقاء سطح دانش افراد در حوزۀ ادبیات کودک و نوجوان

• مشاوره، تبادل نظر و گفتگو با پدیدآورندگان، صاحب‌نظران و مخاطبان کودک و نوجوان، والدین، کتابداران و مربیان

• ارتباط فعال و مستمر با سازمان‌های داخلی، خارجی و افراد (حقیقی و حقوقی)

• تهیه آثار نمونه مانند فرهنگنامه کودکان و نوجوانان و ایجاد سازمان مناسب جهت تدوین آن

• توسعه و ترویج فرهنگ کتابخوانی

• گردآوری منابع و ارائه خدمات کتابخانه‌ای و ایجاد کتابخانه‌های کوچک

بنیانگذاران شورا در سال ۱۳۴۱، سی و هفت نفر از صاحبان اندیشه و فرهیختگان حوزۀ فرهنگ و ادب کشور بودند.

اولین هیئت مدیره شورا عبارت بودند از: محسن آبادی، ناصر آزاد، لیلی آهی (ایمن)، توران‌دخت اشتیاقی، دکتر پرویز اهور، معصومه سهراب (مافی)، جعفر صمیمی، توران میرهادی، اسماعیل والی‌زاده و عباس یمینی شریف.

شورا در سال ۱۳۴۷ رسماً به ثبت رسید. سیاست‌گذاری و برنامه‌ریزی در شورا زیر نظر هیئت مدیره صورت می‌گیرد که از هفت عضو اصلی و سه عضو علی‌البدل تشکیل شده است.

تاریخ کتاب در ایران

تاریخ طولانی تمدن کتابت در ایران را می‌توان به ادوار زیر تقسیم کرد:
۱) از آغاز تا اسلام: ایرانیان باستان نوشته‌های خود را بر روی سنگ، کنده‌کاری می‌کردند و یا بر روی الواح گلی، زرین و سیمین می نوشتند. گاه نیز از پوست دباغی شده گاو برای نوشتن استفاده می‌کردند. این سنت، یادگار دوران مهرپرستی ایرانیان بود و در آیین زرتشت نیز ادامه یافت، چنان که اوستا نیز بر پوست گاو نوشته شده بود (۹:۶؛۱۳ : ج ۱، ص۳۰۲؛۵۰ :۸ - ۹). :ابن‌ندیم در الفهرست به کتابهایی از جنس پوست اشاره دارد که در ۲۵۰ق از دژ سارویه اصفهان به دست آمد و بسیار گندزا بوده که آنها را برای آفت‌زدایی و پژوهش به بیت‌الحکمه بغداد فرستادند و او خود در ۳۴۲ق آنها را دیده است (۶ : ۴۳۸- ۴۴۰). حمزه اصفهانی (۲۸۰؟ - ۳۶۰؟ریال) نیز همین مطلب را تائید کرده و تعداد کتابها را پنجاه عدل (هر عدل برابر یک لنگه بار) می‌داند.
اما چون پوست گاو در مکانهای مرطوب و متعفن گندزا می‌شد، پس ایرانیان از پوست درخت خدنگ که نرم و مقاوم بود و آن را <توز> می‌نامیدند، استفاده می‌کردند (۴۷ : ج ۲، ص ۳۰۲۷)؛ ولی ماده اصلی نوشتاری، الواح گلی یا سنگ‌نبشته بود. به نوشته الفهرست، اسکندر مقدونی پس از فتح تخت جمشید، ساختمان‌های گوناگونی که بر سنگ‌ها و تخته‌هایش، انواع علوم، نقش و کنده‌کاری شده بود با خاک یکسان نمود و از آنچه در دیوانها و خزینه‌های اصطخر بود، رونوشتی برداشته و به زبان رومی و قبطی برگردانید و سپس آنچه به خط فارسی - که به آن کشتج می‌گفتند - به آتش انداخت و کتاب‌ها و سایر چیزهایی که از علوم و اموال و گنجینه‌ها و علما به دست آورده بود، به مصر روانه داشت ( ۶: ۴۳۶). صورت هزینه بنای تخت جمشید نیز که بر روی ۰۰۰/۱۲ لوح گلی به زبان فارسی باستان و عیلامی نوشته شده بود، در ۱۳۱۲ش هنگام کاوشهای باستان‌شناشی کشف شد. چهار سال بعد هم حدود ۷۵۰ عدد از همان الواح به دست آمد (۷:۱۳؛۴۹ :۱۱ ؛۵۰ :ج ۱۳ ، ص ۲۳). اخیراً نیز کتابی در چند برگ که ورق‌ها و جلد آن از طلا بوده و متعلق به دوران هخامنشی و پیش از آن است از سارقان آثار باستانی به دست‌آمده که به گفته باستان‌شناسان، بسیار ارزشمند و بی‌نظیر بوده و هنوز مندرجات آن خوانده و ترجمه نشده است (۱۵:۲۶/۷/۸۴).‌